2 linie leczenia
migreny przewlekłej
I linia leczenia - Toksyna botulinowa typu A
II linia leczenia - Fremanezumab
ALBO Erenumab ALBO Eptinezumab
Ukończony 18 r. ż.
Pacjenci, którzy ukończyli 18 r. życia
Rozpoznanie migreny przewlekłej (MP)
Chorzy na migrenę przewlekłą mający co najmniej 15 dni z bólem głowy w miesiącu przez co najmniej 3 kolejne miesiące, z których co najmniej 8 spełnia kryteria rozpoznania migreny określone w aktualnym wydaniu Międzynarodowej Klasyfikacji Bólów Głowy (ang. International Classification of Headache Disorder, ICHD).
Minimum 2 udokumentowane próby leczenia profilaktycznego MP lub przeciwskazanie lub brak tolerancji
Minimum 2 udokumentowane próby leczenia profilaktycznego migreny przewlekłej lekami o różnym działaniu, wybranymi spośród:
lub
przeciwwskazanie do stosowania
lub
brak tolerancji wyżej wymienionych leków zgodnie z odpowiednimi aktualnymi na dzień włączenia do programu Charakterystykami Produktów Leczniczych.
Nieskuteczność definiowana jest jako zmniejszenie liczby dni z bólem głowy w miesiącu o mniej niż 50% względem wartości sprzed rozpoczęcia leczenia.
Udokumentowany brak odpowiedzi na leczenie toksyną botulinową typu A albo nawrót MP albo nietolerancja albo przeciwwskazania
Udokumentowany brak odpowiedzi na leczenie po 3 pierwszych podaniach toksyny botulinowej (w dniu planowanego czwartego podania), definiowany jako zmniejszenie liczby dni z bólem głowy w miesiącu względem wartości początkowej o mniej niż 50%
albo
nawrót migreny przewlekłej stwierdzony w wyniku finalnej oceny leczenia toksyną botulinową (ocena dokonywana jest nie wcześniej niż po 12-16 tyg. od ostatniego podania leku, ale nie później niż 6 miesięcy)
albo
nietolerancja toksyny botulinowej typu A zgodnie z aktualną na dzień wydania decyzji Charakterystyką Produktu Leczniczego
albo
przeciwskazania do stosowania toksyny botulinowej A zgodnie z aktualną na dzień wydania decyzji Charakterystyką Produktu Leczniczego.
Brak wcześniejszego leczenia lekami anty-CGRP
Brak wcześniejszego leczenia lekami anty-CGRP (nie dotyczy pacjentów, którzy byli leczeni w ramach innego sposobu finansowania terapii, pod warunkiem, że w chwili rozpoczęcia leczenia spełniali kryteria kwalifikacji do programu lekowego).
Wykluczenie przeciwwskazań
Wykluczenie przeciwwskazań określonych w odpowiednich aktualnych na dzień wydania decyzji Charakterystykach Produktu Leczniczego.
Pisemna zgoda pacjenta
Pisemna zgoda pacjenta na monitorowanie efektów leczenia przez 12 miesięcy po ostatnim podaniu leku anty-CGRP.
Do programu włączane są, bez konieczności ponownej kwalifikacji, pacjentki wyłączone z programu w związku z ciążą, które w czasie wyłączenia spełniały pozostałe kryteria leczenia w programie oraz które na czas ponownego włączania do programu nie spełniają przeciwwskazań do leczenia oraz kryteriów wyłączenia.
Do programu kwalifikują się również pacjenci, którzy byli leczeni w ramach innego sposobu finansowania terapii, pod warunkiem, że w chwili rozpoczęcia leczenia spełniali kryteria kwalifikacji do programu lekowego.
toksyna botulinowa typu A
Po zakończeniu leczenia toksyną botulinową typu A i pozytywnej odpowiedzi na leczenie pacjent pozostaje w programie i jest obserwowany co 3 miesiące (przez okres 12 miesięcy) pod kątem nawrotu migreny przewlekłej. Jeśli migrena przewlekła nawraca tzn. dochodzi do zwiększenia o co najmniej 1/3 liczby dni z bólem głowy w miesiącu lub o co najmniej 1/3 liczby dni z migrenowym bólem głowy w miesiącu lub o 1/3 dni, w których zażywane są leki abortywne to lekarz może zdecydować o ponownym podawaniu toksyny botulinowej typu A. U chorych u których nie dochodzi do w/w sytuacji w czasie roku obserwacji - udział w programie lekowym ulega zakończeniu.
leki anty-CGRP
Po zakończeniu leczenia lekiem anty-CGRP i pozytywnej odpowiedzi na leczenie pacjent pozostaje w programie i jest obserwowany co 3 miesiące (przez okres 12 miesięcy) pod kątem nawrotu migreny przewlekłej. Jeśli migrena przewlekła nawraca tzn. dochodzi do zwiększenia o co najmniej 1/3 liczby dni z bólem głowy w miesiącu lub o co najmniej 1/3 liczby dni z migrenowym bólem głowy w miesiącu lub o 1/3 dni, w których zażywane są leki abortywne to lekarz może zdecydować o ponownym podawaniu leku anty-CGRP. U chorych u których nie dochodzi do w/w sytuacji w czasie roku obserwacji - udział w programie lekowym ulega zakończeniu.
I linia leczenia - toksyna botulinowa typu A
W I linii leczenia 5 podań toksyny botulinowej lub mniej w przypadku spełnienia któregokolwiek z kryterium wyłączenia dotyczących toksyny botulinowej. Po zakończeniu leczenia (po zastosowaniu 5-tego podania) pacjent w ramach programu podlega dalszej obserwacji w celu oceny finalnych efektów leczenia. Ocena ta dokonywana jest co 3 miesiące przez okres 12 miesięcy.
W przypadku nietolerancji albo braku odpowiedzi na leczenie albo nawrotu migreny przewlekłej do 6 miesięcy lekarz prowadzący może zdecydować o kwalifikacji pacjenta do leczenia fremanezumabem albo erenumabem albo eptinezumabem. W przypadku nawrotu migreny przewlekłej do 12 miesięcy lekarz prowadzący może zdecydować o ponownej kwalifikacji pacjenta do leczenia toksyną botulinową typu A.
II linia leczenia - leki anty-CGRP
W II linii leczenia okres podawania fremanezumabu, erenumabu albo eptinezumabu w programie wynosi 12 miesięcy. Odpowiedź na leczenie jest definiowana po 12 tygodniach leczenia poprawą jakości życia mierzoną skalą MIDAS oraz jako redukcja o co najmniej 50% liczby dni z bólem głowy w miesiącu, w stosunku do wartości początkowej.
Brak odpowiedzi na leczenie powoduje wyłączenie pacjenta z programu. W przypadku nietolerancji zastosowanego leku anty-CGRP (zgodnie z aktualną na dzień wydania decyzji Charakterystyką Produktu Leczniczego) istnieje możliwość zmiany leku na inny wymieniony w programie lek anty-CGRP. Zmiany można dokonać nie później niż do 12 tygodni od rozpoczęcia leczenia lekiem anty-CGRP. Po zakończeniu leczenia pacjent w ramach programu podlega dalszej obserwacji w celu oceny finalnych efektów leczenia. Ocena ta dokonywana jest co 3 miesiące przez okres 12 miesięcy.
W przypadku nawrotu migreny przewlekłej do 12 miesięcy lekarz prowadzący może zdecydować o ponownej kwalifikacji pacjenta do leczenia lekiem anty-CGRP.
Kontrolne wizyty
Kontrolne wizyty u lekarza z oceną efektów leczenia co 12 tygodni (± 15 dni) od momentu włączenia do programu lekowego
Analiza skuteczności leczenia
Na podstawie prowadzonego dzienniczka bólów głowy
Analiza jakości życia
Na podstawie kwestionariusza wg skali MIDAS
Liczba dni z bólem głowy
Typ bólu głowy
Natężenie bólu
Czas trwania
Objawy towarzyszące
Przyjmowane leki przeciwbólowe/
Nazwa, liczba i dawki przyjmowanych doraźnie leków przeciwbólowych/
Efekt przyjmowanych leków przeciwbólowych/
Informacja o efekcie przyjmowanych leków przeciwbólowych/
Graficzne przedstawienie przebiegu programu leczenia migreny przewlekłej (B.133) NFZ na podstawie Komentarza grupy Ekspertów SBG PTN, PTBG.1
Program lekowy B.133 Narodowego Funduszu Zdrowia; *dawki minimalne: kwas walproinowy 500 mg/d., topiramat 100 mg/d., amitryptylina 50 mg/d.; czas terapii — min. 3 mies.; w przypadku nawrotu zwiększenie o min. 1/3 MHD lub o min. 1/3 MMD, lub o min. 1/3 dni z lekami abortywnymi; pacjent może być ponownie zakwalifikowany do programu tylko jeden raz (opracowała M. Boczarska-Jedynak); CM (chronic migraine) — migrena przewlekła; p.o. (per os) — doustnie; ONA-BoNTA (onabotulinumtoxin A) — toksyna botulinowa typu A.; MHD (monthly headache days) — ogólna średnia zmiana liczby miesięcznych dni z bólem głowy z migreną; MMD (monthly migraine days) — dni z migreną w miesiącu ; mAbs-CGRP (monoclonal antibodies calcitonin gene-related peptide/calcitonin gene-related peptide receptor) — przeciwciała monoklonalne przeciw peptydowi pochodnemu genu kalcytoniny/receptorowi peptydu pochodnego genu kalcytoniny.
Opracowanie na podstawie publikacji z 2022 roku, nie uwzględnia dodanej w 2025 terapii eptinezumabem.
1. Boczarska-Jedynak M i wsp. Polski Przegląd Neurologiczny 2022;18(4),220-230
AJO-PL-00323-06-24
Dzień dobry!
Jestem Neuron - asystent AI strony migrena.pl. Zachęcam do zadawania mi pytań dotyczących treści na tej stronie.